Najważniejszym składnikiem dostarczanym dolistnie po kwitnieniu w czasie wzrostu i dojrzewania owoców ziarnkowych jest wapń. Dolistne zabiegi wapniem ograniczają występowanie chorób fizjologicznych, a przede wszystkim poprawiają jędrność i zdolność przechowalniczą owoców.
Wapń jest również niezbędny dla owoców jagodowych, poprzez poprawę ich jędrności i trwałości w obrocie handlowym (shelf life) oraz owoców pestkowych (głównie czereśni), poprzez dolistną aplikację wapnia (te dodatkowo mniej pękają w okresie ich dojrzewania/przedzbiorczym).
Wiele z uprawianych w Polsce odmian jabłoni charakteryzuje się dużą wrażliwością na niedobory wapnia w miąższu owoców, co potęguje problem występowania chorób fizjologicznych:
gorzkiej plamistości podskórnej, rozpadu wewnętrznego oraz innych, związanych z niedoborem wapnia. Do bardziej wrażliwych można zaliczyć m.in. odmiany:
Szampion, Ligol, grupa Jonagoldów, Cortland, Elise, Fuji, z kolei te mniej/średnio wrażliwe to:
Gala, Golden, Lobo, Gloster, Idared.
Deficyt wapnia w jabłoniach
Przyczyn deficytu wapnia w jabłkach jest kilka, a niektóre z nich (oprócz wymienionej już wrażliwości niektórych odmian), to np. zbyt niski plon owoców przy silnym
wzroście wegetatywnym drzew, co inicjuje
konkurencję o wapń między pędami a zawiązkami (a tę najczęściej wygrywają pędy). Zjawisko to potęguje się dodatkowo w sadach uszkodzonych przez przymrozki – oprócz mniejszego plonu, jabłka po przymrozkach posiadają z reguły mniej nasion, które także mają swój udział w podniesieniu zawartości wapnia w owocach.
Ponadto w latach słabego urodzaju przeważają duże owoce, w miąższu których obserwuje się
efekt rozcieńczenia wapnia. Ryzyko wystąpienia niedoboru wapnia jest też zawsze większe w sadach młodych (drugi i trzeci rok po posadzeniu) i w tych, w których drzewa są szczepione na podkładce M 26 znanej z tego, że
ogranicza transport wapnia do owoców.
Nie bez znaczenia jest także niedostateczny poziom wapnia w glebie (bo część wapnia do odżywiania owoców pobiera korzeń – najintensywniej w okresie pierwszych 6 tygodni po kwitnieniu, kiedy dochodzi do intensywnych podziałów komórkowych). Dlatego dobrze jest kontrolować jego poziom w glebie, wykonując co 2-3 lata
analizy gleby, aby na czas uzupełniać jego niedobory (analizy gleby na zawartość przyswajalnego wapnia wykonuje się tylko przy wykorzystaniu metody ogrodniczej).
Zaopatrzenie owoców w wapń
Zaopatrzenie owoców w wapń jest wprost proporcjonalne do ilości dolistnych zabiegów wapniowych. Biorąc pod uwagę wrażliwość odmian, siłę wzrostu drzew i obłożenie owocami, ilość aplikacji w sezonie waha się najczęściej od 5-6 do 10 razy. Standardowo wapń podajemy jabłkom poprzez
zabiegi dolistne rozpoczęte w połowie czerwca, gdy zawiązki owocowe mają wielkość orzecha włoskiego (najczęściej po czerwcowym opadzie zawiązków) i kontynuowane regularnie co 10-14 dni – przy okazji zabiegów fungicydami – do około tygodnia przed zbiorami.
W ostatnich latach coraz częściej sadownicy rozpoczynają nawożenie wapniem w terminach niestandardowych – już w fazie kwitnienia, np. nawozy wapniowe oparte na aminokwasach takie jak
Elvita Vigo lub zaraz po kwitnieniu (a także w kolejnych tygodniach wegetacji) –
Elvita Calcio Plus.
Elvita Calcio Plus
Elvita Calcio Plus to
mineralny nawóz wapniowy rozpuszczalny w wodzie, w którym wapń występuje w formie
tlenku wapnia (CaO 41 %) oraz mrówczanu wapnia (65,5%). Dzięki tej innowacyjnej formule gwarantuje dostarczenie owocom
szybko przyswajalnego wapnia w wysokich dawkach. Zalecany jest w sadach jabłoni (a także grusz) w okresie po kwitnieniu do zbioru w dawce 2,5 kg/ha. W przypadku owoców pestkowych (wiśni, czereśni, śliw, brzoskwini) i jagodowych (truskawka, malina, borówka, porzeczka i agrest) zaleca się 2-3 zabiegi od pojawienia się zawiązków owoców i w okresie ich dojrzewania.
