Sady owocowe w Polsce – podsumowanie sezonu 2023 cz. 2

Jeśli jeszcze nie przeczytałeś naszego wprowadzenia do tego tematu, polecamy zacząć lekturę od poprzedniego wpisu-  Sady owocowe w Polsce – podsumowanie sezonu 2023 cz. 1

Przędziorek owocowiec, przędziorek chmielowiec i pordzewiacz

W czerwcu i lipcu w wielu sadach pojawił się problem z przędziorkiem owocowcem, jeśli ten stanowił zagrożenie w danej lokalizacji wiosną, a nie został zwalczony skutecznie przed kwitnieniem i/lub z pordzewiaczem czy przędziorkiem chmielowcem, jeśli nie podjęto ich zwalczania krótko po kwitnieniu. Dynamicznemu rozwojowi tej grupy szkodników bardzo sprzyjała upalna i sucha pogoda latem. Po kwitnieniu na pordzewiacza, przędziorka chmielowca i tylko uzupełniająco na owocowca bardzo dobrze sprawdzały się insektycydy oparte na abamektynie, lub akarycydy.
 

Owocówka jabłkóweczka i zwójki

Owocówka jabłkóweczka i zwójki: siatkóweczka, bukóweczka, rdzaweczka, wydłubka oczateczka – są rosnącym zagrożeniem w Polsce z powodu coraz większej ilości sadów zaniedbanych w niedalekiej okolicy, znacznego ocieplania klimatu i z faktu, że znikomy procent sadowników prowadzi monitoring zagrożenia w swoich sadach. Oprócz tych gatunków coraz częściej sadownicy zgłaszają też problem zwójki różóweczki, która w odróżnieniu od tych wcześniej wymienionych, rozwija się z jaj już przed kwitnieniem i niszczy kwiaty, młode liście a także małe zawiązki owoców. Problem tego gatunku zwójki też narasta, gdyż kiedy w poprzednich latach powszechnie stosowano chloropiryfos przed kwitnieniem, ten zwalczał zarówno mszyce jak i zwójki, obecnie z racji wycofania tej substancji aktywnej i stosowania na mszyce Teppeki 50 WG, zwójka różoweczka często zaskakuje sadowników dużą skalą uszkodzeń.

Bez pułapek feromonowych na owocówkę jabłkóweczkę działamy nieracjonalnie i drogo, bo nie wykonujemy zabiegów w optymalnym czasie, albo/i wykonujemy je wtedy, kiedy nie są do końca uzasadnione.
 

Dlaczego warto sięgnąć po pułapki na owocówkę jabłkóweczkę?

Pułapki na owocówkę jabłkóweczkę to ważne narzędzie, które pokazuje, kiedy zaczynają się loty poszczególnych gatunków, kiedy się kończą, wskazując prawidłowo ilość zabiegów w sezonie i ich terminy, a także – co bardzo ważne – dają sadownikowi informacje, jaka jest presja szkodników w naszym sadzie. Bo inaczej podchodzimy do walki z owocówką, kiedy odławiamy kilkadziesiąt motyli w sezonie, a inaczej, jeśli stwierdzimy ich kilkaset. Wtedy takie szczegóły, jak optymalny termin, dobór insektycydu, ilość cieczy roboczej, dodatek zwilżacza czy pH cieczy roboczej odgrywają bardzo ważna rolę.
 

Tarcznik niszczyciel zwalczanie – pułapki feromonowe i opryski

Głównie w południowej Polsce, ale też w centralnej, od lat sadownicy walczą z rosnącą presją ze strony tarcznika niszczyciela. Również w przypadku tego szkodnika bardzo przydatne są pułapki feromonowe dla wytypowania dla danej lokalizacji terminu pojawienia się latających samców  i w konsekwencji migrujących larw (te nie są pokryte tarczkami i dzięki temu najbardziej wrażliwe na insektycydy).

Pułapki feromonowe powinno się zawiesić w fazie różowy pąk/na początku maja, odławianie samców – to najczęściej 3-cia dekada maja, a także ponownie od drugiej dekady lipca. Po 30-40 dniach od pierwszych lotów – sprawdzamy w sadzie obecność żółtawych larw, wychodzących spod tarczek – jest to najczęściej 2-ga połowa czerwca, czasami koniec czerwca/początek lipca. Różnice czasowe pojawienia się form dorosłych i larw zawierały się w poprzednich latach w przedziale 1-3 tygodni w zależności od lokalizacji (uwarunkowań mikroklimatu), stąd tak ważny jest monitoring, aby wytypować optymalny moment na zabieg w danym sadzie. Sadownicy stosują do walki z tym groźnym szkodnikiem wiosną do kwitnienia 2 x olej parafinowy np. Akarol 770 EC, w czerwcu bardzo przydatne jest Movento 100 SC, w dalszej części sezonu – od drugiej połowy sierpnia także Exirel 100 SE czy przy okazji inne insektycydy aplikowane pod kątem innych szkodników . Dzięki monitoringowi i szczelnej ochronie udaje się wyprodukować owoce bez charakterystycznych plamek na skórce.
 

Zbiory jabłek w Polsce – podsumowanie sezonu 2023

W Polsce w tym sezonie szacuje się mniejsze zbiory jabłek, zarówno owoców przemysłowych (dlatego ceny przemysłu były w minionym sezonie korzystne) i również tych deserowych, co najprawdopodobniej zaobserwujemy po kilku miesiącach ich przechowywania. Bo przechowywanie jabłek w obiektach przechowalniczych zawsze obnaża wszystkie błędy w ich produkcji, szczególnie jeśli sadownicy nie kontrolowali parametrów dojrzałości zbiorczej.
Niestety, zbiory jabłek były przeciągane w czasie z powodu między innymi braku rąk do pracy czy oczekiwania na wybarwienie się owoców (a to było w minionym sezonie zaburzone z powodu zbyt wysokich temperatur w okresie dojrzewania i zbiorów, a także małych różnic temperatury między dniem i nocą). Ponadto, dr Rutkowski zwraca uwagę, że takie dość nietypowe warunki pogodowe , jakie odnotowano w minionym sezonie latem spowodowały „rozchwianie” fizjologii jabłek, które oprócz problemów z wybarwianiem również słabiej rosły, były także z licznymi oparzeniami słonecznymi skórki.

Te liczne niekorzystne uwarunkowania mogą wpłynąć na gorsze przechowywanie się owoców, które są w tym sezonie wyjątkowo narażone na choroby fizjologiczne: szklistość i rozpad miąższu, oparzenia słoneczne i oparzeliznę powierzchniową czy gorzką plamistość podskórną. Należy liczyć się także z większą presją parcha przechowalniczego czy szarej pleśni. Dlatego wg dr Rutkowskiego w związku ze zwiększonym ryzykiem chorób jest konieczność częstych kontroli przechowywanych owoców.
 

Zbiory jabłek w Polsce – zabiegi wspomagające wybarwianie owoców

W minionym sezonie bardzo ważne były zabiegi wspomagające wybarwianie. Elvita Color Brix – nawóz, który w zaawansowany sposób odżywia rośliny fosforem i potasem, wyrównuje wybarwienie owoców, a przy okazji poprawia walory smakowe. Z kolei Elvita Calcio Plus –to mineralny nawóz wapniowy rozpuszczalny w wodzie, w którym wapń występuje w formie tlenku wapnia (CaO 41 %) oraz mrówczanu wapnia (65,5%), gwarantujący dostarczenie owocom szybko przyswajalnego wapnia w wysokich dawkach. Dzięki temu daje gwarancje ograniczenia gorzkiej plamistości podskórnej i lepszego/dłuższego przechowywania owoców.
 

Kwieciak gruszowiec w sadach

Grusze – w tym sezonie pojawił się w dużym nasileniu kwieciak gruszowy w niektórych rejonach Polski, naliściaki  i jak co roku miodówka. Dobre warunki do rozwoju miały też choroby, oprócz parcha – rak bakteryjny, można było także spotkać ogniska zarazy ogniowej. Od kilku lat w Polsce występuje też nowa choroba grusz: brązowa plamistość liści grusz, na razie tylko lokalnie.
 

Brązowa plamistość liści grusz – objawy i zwalczanie

Pierwsze objawy tego nowego patogena Stemphylium vesicarium widoczne są na zawiązkach już na przełomie maja i czerwca. Są to plamy, początkowo małe, okrągłe o brązowym zabarwieniu, ich średnica nie przekracza 1-2 mm, jednak na dojrzewających owocach wielkość zmian może dochodzić nawet do 10-20 mm. Stadium konidialne trwa od wiosny do jesieni, a workowe od jesieni do wiosny. Jesienią i zimą na opadłych liściach gruszy, chwastach oraz resztkach opadłych owoców tworzą się pseudotecja grzyba i zarodniki workowe (askospory). Uwalnianiu zarodników workowych, podobnie jak w przypadku innych grzybów, sprzyja deszcz lub silna rosa. Czas wysiewów przypada zwykle na połowę stycznia i trwa do końca kwietnia, ale zarodniki workowe zakażają głównie resztki roślinne i chwasty, na których dochodzi do rozwoju konidiów. Z kolei okres wysiewu konidiów trwa zwykle od kwietnia do listopada, przy czym najwięcej zarodników (>90%) uwalnia się w miesiącach lipiec-sierpień.

Aby ograniczyć skutki choroby konieczne jest wykonywanie systematycznych zabiegów w sezonie, niestety rejestrację mają tylko Luna Care 71,6 WG, Sercadis i Revyona, a to na pewno za mało, aby wykonać kilka, a nawet kilkanaście zabiegów zwalczających.
 

Kwieciak gruszowiec – objawy żerowania i zwalczanie

Kwieciak gruszowiec – to szkodnik, którego larwy niszczą pąki kwiatowe wiosną (pąki w efekcie nie rozwijają się, brązowieją i zamierają, ograniczając kwitnienie i zawiązywanie owoców, często porażone są wszystkie kwiaty w kwiatostanie). Chrząszcze pojawiają się dopiero w końcu maja/początek czerwca i ponownie – we wrześniu, kiedy nakłuwają pąki i tam składają jaja (1 samica nawet 60 jaj).

Zwalczamy chrząszcze najczęściej w okresie przed składaniem jaj do pąków – sierpień/we wrześniu/jesienią. Mospilan 20 SP, jaki mamy do dyspozycji, aplikujmy po wcześniej wykonanej próbie strząsania chrząszczy na płachtę entomologiczną. Jeśli wykażemy obecność chrząszczy w sadzie 5 szt./35 potrząsanych gałęzi, wskazany jest zabieg zwalczający.
Po zbiorach gruszek od sierpnia do listopada powinno się jeszcze zaglądać do sadu, aby kontrolować zarówno miodówkę gruszową, która potrafi zaskoczyć jeszcze jesienią, jak również chrząszcze kwieciaka.

Sady owocowe w Polsce – profesjonalna ochrona

W naszym sklepie ze środkami ochrony roślin oferujemy szeroki wybór insektycydów, a także nawozów, takich jak np. Elvita Color Brix i Elvita Calcio Plus. W razie pytań dotyczących oferty, zapraszamy do kontaktu.