Trwałość pozbiorcza owoców jagodowych – jak skutecznie ją poprawić?

Trwałość pozbiorcza owoców jagodowych stanowi jedno z głównych wyzwań w ich przechowywaniu i dystrybucji. Truskawki i maliny to owoce o bardzo krótkim okresie świeżości – zazwyczaj krótko po zbiorze tracą swoją jędrność i zdolność handlową. Tak krótka trwałość wynika z kilku czynników: wysokiego tempa metabolizmu owoców, dużej wrażliwości na uszkodzenia mechaniczne oraz szybkiego pogorszenia jakości pod wpływem patogenów. Krótko mówiąc, owoce jagodowe łatwo tracą turgor i jędrność, co prowadzi do szybkiego mięknięcia i gnicia. Te problemy przekładają się na znaczne straty handlowe – owoce psują się jeszcze na plantacji lub podczas transportu, skracając okres ich sprzedaży i dystrybucji.
 

Pozbiorcza jakość owoców jagodowych – rola wapnia i biostymulacji w przedłużeniu świeżości truskawek i malin

Biostymulacja oraz wzmacnianie owoców wapniem pozwalają znacząco przedłużyć trwałość pozbiorczą owoców jagodowych, a w szczególności truskawek i malin. Praktyczne doświadczenia pokazują, że łączna aplikacja preparatu Elvita Frap (dolistnego nawozu mikroelementowego z glicyną) z Elvitą Calcio Plus, czyli wapniem w postaci mrówczanu, skutecznie spowalnia proces przejrzewania owoców. Dzięki temu owoce pozostają jędrne i świeże nawet kilka dni dłużej, co ma kluczowe znaczenie dla trwałości transportowej owoców jagodowych.
 

Jak wydłużyć trwałość owoców jagodowych?

Elvita Frap to specjalistyczny nawóz dolistny, zawierający mikroelementy związane glicyną oraz związki hamujące biosyntezę etylenu odpowiedzialnego za dojrzewanie owoców. Preparat ten „blokuje” syntezę etylenu i jednocześnie „przesuwa” metabolizm ku syntezie poliamin – substancji znanych z hamowania procesów starzenia się i zmiękczania owoców. W praktyce skutkuje to wolniejszym przejrzewaniem truskawek i malin, co bezpośrednio przekłada się na trwałość pozbiorczą owoców jagodowych. Elvita Frap ogranicza poziom etylenu w owocach o około 25%, spowalnia tempo oddychania o ponad 30%, a jednocześnie pozwala utrzymać wyższą jędrność – aż o 40% w porównaniu z próbą kontrolną. 

Trwałość pozbiorcza owoców jagodowych – poliaminy vs. etylen

Mechanizm działania Elvity Frap potwierdzają również badania naukowe nad poliaminami1: np. zanurzenie truskawek w roztworze putrescyny (rodzaj poliaminy) spowalniało ich gnicie, zwiększało jędrność i wydłużało trwałość owoców poprzez hamowanie uwalniania etylenu. Podobne wnioski przynosiły testy z glicyną i jej pochodnymi – powłoki z glukonianem glicyny minimalizowały straty masy i zachowywały jakość truskawek podczas przechowywania owoców jagodowych. To naukowe poparcie dla praktyki: dodatek glicynianów (jak w Elvicie Frap) do oprysków pomaga chronić owoce przed stresem i opóźnia procesy starzenia.
 

Wapń a przechowywanie owoców jagodowych – sposób na przedłużenie trwałości i utrzymanie jakości po zbiorze

Wapń jest jednym z kluczowych pierwiastków budujących sztywną strukturę ściany komórkowej owoców. Wzmacnia ligninowe składniki ściany i dzięki temu znacząco poprawia jędrność oraz trwałość owoców. Równocześnie wapń łagodzi stres wewnątrzkomórkowy, często nasilający się przy dużych różnicach temperatur czy wysokiej ekspozycji na promieniowanie słoneczne.
Stosowanie nawozów wapniowych znacznie ogranicza utratę masy i rozwój patogenów, a także wyraźnie wydłuża czas przydatności owoców do handlu, korzystnie wpływa na trwałość owoców jagodowych poprzez zwiększenie zasobności tego pierwiastka w strukturze ścian komórkowych.

Stosowanie preparatu Elvita Frap w połączeniu z wapniem przed i w trakcie zbiorów to rekomendowany zabieg dla uzyskania najwyższej trwałości pozbiorczej owoców jagodowych. Obserwacje z terenu potwierdzają, że zabiegi wapniem Elvita Calcio Plus z dodatkiem Elvity Frap:

    • blokują syntezę etylenu i spowalniają dojrzewanie owoców, 
    • zwiększają jędrność i odporność na uszkodzenia mechaniczne, 
    • wydłużają czas przechowywania owoców jagodowych i ich świeżość. 
 

Jak poprawić trwałość owoców jagodowych po zbiorze?

Praktyczny przykład dawkowania: Elvita Calcio Plus 2,5 kg/ha + Elvita Frap 1,0-1,5 l/ha. Oprysk wykonuje się na 3-4 dni przed pierwszym zbiorem, a następnie powtarza co 5-7 dni. W silnym stresie termicznym dawkę Elvity Frap można nieznacznie zwiększyć, mieszaninę aplikować wieczorem, przy niższych temperaturach, aby uniknąć fitotoksyczności.
Dobrze skomponowane zabiegi obniżają tempo oddychania i produkcję etylenu, dzięki czemu owoce zachowują wysoką jakość nawet 5-6 dni po zbiorze, co korzystnie wpływa na trwałość transportową owoców jagodowych. W kontrolnej uprawie, bez zabiegów, owoce tracą jędrność znacznie szybciej.
 

Nawożenie a trwałość pozbiorcza – podsumowanie

Praktyka plantatorów wskazuje, że kompleksowe odżywienie owoców Elvitą Calcio Plus i preparatem Elvita Frap to skuteczna strategia na utrzymanie jakości truskawek i malin po zbiorach. Elvita Frap, dzięki glicynie, mikroelementom i blokowaniu syntezy etylenu, przedłuża życie owoców na krzewie i w skrzynce. Dodatek wapnia natomiast wzmacnia ich strukturę i neutralizuje negatywne skutki stresów abiotycznych. Warto włączyć te zabiegi do programu ochrony roślin jagodowych w okresie intensywnego dojrzewania. Dzięki temu owoce dłużej zachowają wysoką jakość.
– Według moich obserwacji, łączone stosowanie Elvity Frap z Elvita Calcio Plus znacząco wydłuża okno sprzedażowe truskawek i malin przy zachowaniu ich wysokiej jakości. Owoce pozostają jędrne oraz są bardziej odporne na rozwój patogenów oraz wahania temperatur. Nawet po kilku dniach przechowywania, nie tracą walorów handlowych – podsumowuje Krzysztof Budzanowski, ekspert ds. upraw jagodowych Elvita.
 

1Sharma, S., Pareek, S., Sagar, N. A., Valero, D., & Serrano, M. (2017). Modulatory Effects of Exogenously Applied Polyamines on Postharvest Physiology, Antioxidant System and Shelf Life of Fruits: A Review. International Journal of Molecular Sciences, 18(8), 1789.