Małe pierwiastki, wielka różnica - zbuduj plon zanim spadną liście, cynk i bor po zbiorach
Zarejestrowani mogą więcej! Załóż konto, aby się przekonać

Małe pierwiastki, wielka różnica - zbuduj plon zanim spadną liście, cynk i bor po zbiorach

17 września 2025

Bor i cynk w uprawach jagodowych, choć potrzebne w śladowych ilościach, są kluczowe dla wzrostu i plonowania. Sprawdź, jak działają po zbiorach i w odżywianiu roślin.

Zielone grona czerwonej porzeczki w początkowej fazie dojrzewania

Rola cynku w życiu roślin


Cynk wspiera rozwój korzeni, pobieranie wody i składników pokarmowych oraz bierze udział w syntezie chlorofilu i hormonów wzrostu. Zwiększa też odporność na niskie temperatury (mrozoodporność) i stresy abiotyczne.
 

Rola boru w życiu roślin


Bor jest z kolei kluczowy dla budowy komórek i kwitnienia – wpływa na rozwój pylnika, wydłużenie łagiewki pyłkowej oraz skuteczne zapylenie. W praktyce oznacza to, że dolistne uzupełnienie cynku i boru po zbiorach pozwala zgromadzić rezerwy tych mikroelementów w drewnie i pąkach – zasób, z którego rośliny skorzystają wiosną przed intensywnym pobieraniem z gleby. Dzięki temu krzewy jagodowe mają lepszy start wegetacji, silniejsze pąki kwiatowe i zdrowsze młode przyrosty.

Duże krzewy jeżyn w fazie zawiązywania owoców, z widocznymi zielonymi liśćmi i młodymi jeszcze nie rozwiniętymi owocami, rosnące w rzędach na plantacji.
 

Skutki niedoborów cynku i boru


Niedobory cynku i boru w uprawach jagodowych negatywnie wpływają na plonowanie oraz jakość owoców.
 

Niedobór cynku: objawy


Niedobór cynku objawia się karłowaceniem roślin – międzywęźla są krótkie, pędy przypominają rozetkę małych liści, a liście stają się drobne, żółtawe (chlorozy międzynerwowe i brzeżne). Rośliny słabiej się krzewią, a zamieranie wierzchołków prowadzi do mniejszej liczby pąków kwiatowych i drobnienia owoców.

 

Niedobór boru: objawy


Natomiast niedobór boru powoduje słaby wzrost pędów oraz zamieranie stożków wzrostu, co ogranicza tworzenie nowych pąków kwiatowych. Ponadto pojawiają się zniekształcone pąki i owoce, z tendencją do skorkowacenia, pękania i przedwczesnego opadania. Na przykład w malinach niedostateczne zaopatrzenie w bor prowadzi do zamierania pąków owoconośnych na pędach, co znacząco obniża plon i żywotność krzewu. W uprawach truskawek i porzeczek analogiczne objawy (słabe kwitnienie, karłowaty wzrost, defekty owoców) mogą zwiastować deficyt tych pierwiastków. Ogólnie, wskutek niedoborów Zn i B rośliny jagodowe tracą siłę i odporność, co przekłada się na niższe plony i gorszą jakość owoców.
 

Korzyści z nawożenia cynkiem i borem jesienią


Jesienne zabiegi dolistne cynkiem i borem przynoszą wiele korzyści. Nawożenie cynkiem i borem jesienią pozwala zmagazynować mikroelementy w tkankach roślin jeszcze przed zimą – zgromadzone rezerwy zostaną pobrane przez krzewy na początku wiosny, zanim korzenie osiągną pełną aktywność. Dzięki temu rośliny nie wchodzą w sezon wegetacyjny w stanie „stresu pokarmowego”.

Jesienią rośliny gromadzą również zapasy węglowodanów, co pomaga im przetrwać mrozy, cynk ma kluczowy wpływ na ten proces. Umożliwia roślinom magazynowanie cukrów, które działają jak naturalna ochrona przed zamarzaniem. To szczególnie ważne dla wieloletnich upraw, cynk aplikowany w okresie jesiennym podnosi mrozoodporność roślin i wspiera rozwój systemu korzeniowego, co poprawia pobieranie wody i składników odżywczych.

Bor z kolei odgrywa kluczową rolę w zawiązywaniu i odżywianiu pąków kwiatowych, jest to szczególnie ważne jesienią, kiedy wiele roślin wieloletnich tworzy pąki kwiatowe na następny sezon wegetacyjny, dostępność tego pierwiastka w tym okresie wspomaga tworzenie pąków kwiatowych o dobrej jakości. W następnym roku możemy spodziewać się obfitszego kwitnienia i lepszego zapylenia kwiatów. Dodatkowo bor podnosi efektywność pobierania makroskładników (N, P, K, Ca, Mg) przez rośliny, co wpływa na większe plony i ich wyższą wartość handlową.

Krzewy jeżyn w fazie zawiązywania owoców, z widocznymi liśćmi i młodymi jeszcze nie rozwiniętymi owocami, rosnące w rzędach na plantacji.

Kolejną zaletą tego pierwiastka jest fakt, że bierze on udział w procesie stabilizacji ścian komórkowych roślin, co ma szczególne znaczenie dla tkanek merystematycznych, czyli twórczych takich jak pąki kwiatowe. Dodatkowo ułatwia transport cukrów w roślinie, wspierając rozwój pąków kwiatowych i innych istotnych części rośliny.

W praktyce wykonanie zabiegów dolistnych cynkiem i borem po zbiorach ogranicza ryzyko wystąpienia tzw. niedoborów ukrytych, które negatywnie wpływają na kondycję krzewów w zimie. Regularne jesienne dokarmianie roślin w cynk i bor po zbiorach staje się więc elementem dobrych praktyk w uprawie borówek, malin, truskawek i porzeczek, która pozwala uzyskać zdrowsze krzewy i wyższe plony w kolejnym sezonie.

Dojrzewające czerwone porzeczki na krzewie, w naturalnym otoczeniu ogrodu.
 

Preparaty dolistne Elvita – rozwiązanie problemu niedoborów cynku i boru


Elvita Cynk to specjalistyczny nawóz dolistny zawierający wysoką dawkę cynku (13,5% Zn m/v). Jego płynna formuła ułatwia natychmiastowe wchłanianie Zn przez liście. Preparat wspomaga rozwój systemu korzeniowego roślin, co poprawia pobieranie wody i składników z gleby. Cynk zawarty w nawozie zabezpiecza krzewy przed stresem świetlnym i mrozowym, stymuluje syntezę chlorofilu oraz działanie enzymów wzrostu. Dzięki temu rośliny jagodowe po aplikacji Elvita Cynk lepiej regenerują się po okresie wegetacji, mają silniejsze pędy i bogatszą łuskę pąków na zimę.

Krzew porzeczki czarnej w fazie pojawienia się pierwszych kwiatów, z zielonymi liśćmi i drobnymi, zwisającymi kwiatostanami.

Elvita Bor to płynny nawóz dolistny o wysokiej zawartości boru (około 11% B w/w). Preparat ten poprawia penetrację boru w tkankach roślinnych dzięki specjalnej formule z w pełni przyswajalnym borem w postaci boroetanoloaminy. Elvita Bor ułatwia kiełkowanie pyłku i powstawanie owoców – wspomaga syntezę cukrów i białek w roślinach, co przekłada się na lepsze zawiązywanie owoców. Ponadto zapobiega skutkom niedoboru boru: hamuje zamieranie stożków wzrostu i korzeni oraz utratę zdolności kwitnienia. Preparat szczególnie wzmacnia odporność krzewów jagodowych na zimowe przymrozki i choroby oraz ogranicza skorkowacenie i pękanie owoców, dlatego tak ważne jest nawożenie porzeczek po zbiorach, czy nawożenie malin po zbiorach. Elvita Bor jest polecany zatem do wszelkich upraw jagodowych, w tym również zabiegów takich jak nawożenie truskawek jesienią.

Kwiaty truskawki w fazie kwitnienia, z białymi płatkami i żółtym środkiem, otoczone zielonymi liśćmi.
 

Nawożenie dolistne jesienią – harmonogram zabiegów

 
  • Termin zabiegów: 2-3 opryski dolistne po zbiorach, pierwszy już do ok. 2 tygodni po zakończeniu zbiorów, a kolejne co 10-14 dni (ostatni zabieg przed opadaniem liści w 5-10%). Liście muszą być jeszcze aktywne – po opadnięciu skuteczność znacznie spada.
     
  • Dawki preparatów: dla upraw sadowniczych rekomendowane dawki to Elvita Cynk 0,75-2,0?l/ha oraz Elvita Bor 0,5-1,5?kg/ha. Konkretne dawkowanie zależy od wielkości plantacji i masy liści.
     
  • Sposób aplikacji: opryski przeprowadzić z użyciem wody w ilości 500-800?l/ha, tak aby dokładnie pokryć liście. Preparaty dolistne najlepiej stosować w temperaturze 15-20°C i przy spokojnym wietrze.
     
  • Liczba zabiegów: optymalnie dwa, trzy zabiegi, aby rośliny miały czas wchłonąć składniki i zgromadzić ich zapas. Zastosowanie nawozów Elvita Cynk i Elvita Bor należy powtarzać corocznie po zbiorach, ponieważ mikroelementy nie kumulują się trwale w roślinie.
 

Nawozy po zbiorach na lepszy start wiosną – podsumowanie i rekomendacje


Jesienne nawożenie borówki amerykańskiej, truskawek, malin i innych roślin jagodowych cynkiem i borem to kluczowy zabieg poprawiający plonowanie i jakość owoców. Regularne stosowanie oprysków dolistnych i inwestowanie w nawozy sadownicze, takie jak Elvita Cynk i Elvita Bor, po zbiorach gwarantuje uzupełnienie niedoborów tych mikroelementów i przygotowanie roślin do zimy. Dzięki temu rośliny lepiej przezimują, a wiosną będą dysponować większym zapasem składników odżywczych – co przekłada się na silniejsze kwitnienie i wyrównane plonowanie w następnym sezonie.

Pąki kwiatowe porzeczki czerwonej w fazie zbitego grona, z zielonymi młodymi liśćmi i zawiązkami kwiatostanów, na tle pola i nieba.

Hurtownia nawozów Frusto oferuje szeroki wybór preparatów dostosowanych do różnych rodzajów upraw, zapewniając rolnikom i sadownikom kompleksowe wsparcie w nawożeniu. W ofercie znajdują się również nawozy dolistne, które szybko uzupełniają niedobory składników pokarmowych i wzmacniają rośliny w kluczowych fazach wzrostu.