Ogórek pod osłonami wymaga szczególnej uwagi już od początku sezonu, zwłaszcza przy zmiennych warunkach pogodowych. Sezon jego produkcji w szklarniach i tunelach trwa już w pełni. Pogoda w takich miesiącach jak marzec, kwiecień i maj obfitowała w wiele słonecznych dni, dostarczając roślinom dużo niezbędnego światła. Pomimo tego, sterowanie uprawami nie należało do łatwych.
Towarzyszące słonecznym dniom niskie temperatury i występujący często porywisty wiatr, mocno utrudniały wietrzenie obiektów, prowokując wysoką presję ze strony chorób. Słoneczne dni przyspieszyły rozwój szkodników, głównie przędziorka i wciornastka.
W wielu obiektach o ograniczonych możliwościach ogrzewania
nie było możliwe utrzymanie komfortu cieplnego w okresie nocnym, co miało istotny wpływ na budowę roślin i jakość owoców, które często wykazywały ordzawienia.
Ogórki – uprawa pod folią a wyzwania nawożenia i niedobory azotu i wapnia
Nawożenie i uprawa ogórka w tunelu bywają trudne, gdyż specyfiką tego gatunku jest bardzo szybka reakcja na niedobór lub brak dostępności składników pokarmowych. W wielu obiektach można było obserwować niedobór azotu, który powodował osłabienie wierzchołków oraz rozwój owoców o zaostrzonym kształcie, często zakrzywionych.
Objawy niedożywienia azotem na owocach ogórka
Słoneczne, ale chłodne dni, były często powodem występowania
fizjologicznych niedoborów wapnia, pomimo poprawnej zawartości tego składnika w podłożu. Prezentowane przez rośliny objawy to liście w kształcie parasola, a w skrajnych warunkach – zanik wierzchołków. Szczególnie trudna w tym aspekcie jest uprawa ogórków w tunelu nieogrzewanym. Głównym powodem takich niedoborów jest zbyt powolny transport wapnia w warunkach wysokiej wilgotności, gdy możliwości wietrzenia obiektów są mocno ograniczone. W zapobieganiu tego rodzaju objawom może być pomocny efektywny nawóz wapniowy
Elvita Calcio Plus zawierający mrówczan wapnia. Zastosowany dolistnie szybko uzupełnia miejscowe niedobory wapnia w roślinie.
Fizjologiczny niedobór wapnia na roślinach ogórka
Ogórki – uprawa w tunelu a rozpoznawanie niedoborów składników pokarmowych w okresie owocowania
Owocujące rośliny często wykazują
objawy niedoboru potasu, co wiele odmian często pokazuje tworząc owoce w kształcie maczugi, czyli rozszerzające się ku dołowi.
Objawy te łatwo pomylić z konsekwencjami zapylenia kwiatów ogórka przez owady – wtedy również
dolna część owocu staje się szersza. Łatwo to sprawdzić, krojąc owoc wzdłuż. Jeśli znajdziemy w nim nasiona, możemy być pewni, że doszło do zapylenia kwiatów. Dzieje się tak dlatego, że czasem niektóre pojedyncze rośliny ogórka wytwarzają kwiaty męskie (źródło pyłku) i owady obecne w obiekcie (trzmiele, pszczoły) zapylają kwiaty żeńskie.
W warunkach dobrej pogody i obciążenia roślin owocami można było obserwować
niedobory magnezu (nieregularne rozjaśnienia) widoczne na środkowych liściach lub w 1/3 długości, licząc od wierzchołka rośliny.
Deficyt magnezu na liściach ogórka
Odstępstwa od prawidłowego odczynu pożywki (zbyt wysokie pH) powodowały
objawy niedoboru żelaza i manganu, co mogliśmy obserwować na wierzchołkowych liściach.
Niedobór manganu na liściach ogórka
Niedobór żelaza to jasnożółty wierzchołek, niemal cytrynowy, a deficyt manganu to zażółcenia w formie siateczki na liściach tuż poniżej wierzchołka.
Sadzenie ogórków pod osłonami – jak zapobiegać uszkodzeniom chłodowym i dbać o jakość owoców
Częstym objawem obserwowanym w warunkach słonecznej pogody, ale z towarzyszącymi jej chłodnymi nocami, są uszkodzenia chłodowe ogórka. Są to zwykle podłużne skorkowacenia na owocach. Najlepiej genezę problemu określa jego angielska nazwa
„cold stripes” – „smugi chłodowe”. Objawy te są często błędnie interpretowane jako niedobór boru. Głównym ich powodem jest
zbyt szybko spadająca temperatura w obiekcie uprawowym po słonecznym dniu. W takich warunkach rośliny pozostają długo aktywne i obserwuje się intensywny wzrost owoców.
Cold Stripes
Zbyt gwałtowna zmiana temperatury powoduje wychłodzenie zewnętrznych tkanek owoców, które rosną wolniej niż te wewnętrzne. Powoduje to pękanie skórki, powstające w ciągu kilku godzin.
Odmiany ogórków pod osłony różnią się podatnością na takie uszkodzenia skórki. Zapobieganie im polega na kontrolowaniu zmian temperatury i wcześniejszym kończeniu nawadniania, tak by osiągnąć wyższą koncentrację roztworu składników w strefie systemu korzeniowego. Warto również rozważyć wyprzedzające
zastosowanie Elvita SiMax – dolistnego nawozu zawierającego krzem, który podnosi odporność owoców na uszkodzenia mechaniczne.
Ogórek pod osłonami – presja chorób w pierwszej fazie uprawy
Wielu producentów mierzyło się z wysoką presją ze strony chorób roślin. W pierwszym okresie uprawy obserwowano
zgorzel podstawy pędów jako konsekwencję przechłodzenia rozsady w momencie transportu na miejsce lub niedostatecznego ogrzania się podłoży. Objawem charakterystycznym jest zmiana koloru szyjki korzeniowej na lekko pomarańczowy. Sprawcą choroby są głównie grzyby z rodzaju Pythium i Phytophtora.
Wysoka wilgotność w obiektach
sprzyjała infekcjom przez zgniliznę twardzikową, powodowaną przez grzyb Sclerotinia sclerotiorum. Choroba atakuje głównie łodygi i owoce, i właśnie to porażenie łodyg jest szczególnie niebezpieczne, powodując straty w obsadzie. Charakterystycznym objawem jest
gęsty nalot białej pleśni, w którym często widoczne są czarne „ziarna” – sklerocja, czyli organy przetrwalnikowe bardzo odporne na wszelkie chemiczne substancje aktywne. Niedopuszczenie do ich powstania jest inwestycją w przyszłość, gdyż w wielu obiektach uprawowych folia rozłożona na gruncie pozostaje przez kilka lat.
Fusarium na ogórku
W niektórych szklarniach i tunelach obserwowano rośliny porażone przez
grzyb z rodzaju Fusarium powodujący poważne straty w obsadzie. Objawy zwykle występują na łodygach i szyjkach korzeniowych. Porażone wiązki przewodzące uniemożliwiają transport wody i składników, powodując nieuchronne obumieranie roślin.
Chorobą bardzo dotkliwą dla producentów ogórka jest czarna zgnilizna zawiązków powodowana przez
grzyb Didymella bryoniae. Producenci rzadko doświadczają zaawansowanych objawów w postaci czarnych pleśni na owocach. Częściej obserwowane są
porażenia kwiatów i wierzchołków zawiązków powodujące deformacje. Zawiązki stają się zaostrzone i nie rozwijają się poprawnie. Na przekroju możemy obserwować brązową „strunę” w części przykwiatowej. Miejscowa infekcja często samoistnie wygasa, ale bezpowrotnie deformuje owoc, czyniąc go niesprzedawalnym. Choroba występuje głównie
w obiektach o ograniczonym poziomie ogrzewania, czyli z wilgotnością przekraczającą momentami 70-90%.
Choroby ogórka pod osłonami – profilaktyka, monitoring i biologiczne metody ochrony upraw
Choroby ogórka pod osłonami mogą powodować duże straty plonu, zwłaszcza, że lista zarejestrowanych preparatów chemicznych jest, z roku na rok, coraz krótsza. Alternatywą są preparaty biologiczne stosowane zapobiegawczo, takie jak
Elbio Versus, zawierający dwa pożyteczne gatunki bakterii, które przeciwdziałają infekcjom i sprawiają, że ochrona ogórka pod osłonami staje się łatwiejsza i bardziej przyjazna dla ludzi i środowiska.
Każdy sezon uprawowy jest inny i niesie wiele trudności oraz zagrożeń dla naszych upraw. Wczesne identyfikowanie problemów znacząco ułatwia ich pokonywanie. Regularne lustracje plantacji, a zwłaszcza miejsc, które zwyczajowo są problemowe, pozwala na podjęcie wczesnych działań zaradczych.
Uprawa ogórka w tunelu wymaga precyzyjnego nawożenia i odpowiedniego doboru preparatów, dlatego warto skorzystać z fachowego doradztwa.
Frusto to hurtownia nawozów, która oprócz wsparcia, oferuje sprawdzone rozwiązania dopasowane do potrzeb nowoczesnego ogrodnictwa.